آبشار شوی ( تله زنگ ) لرستان یا خوزستان !!  

استان لرستان با وسعتی معادل 28157  کیلومتر مربع و جمعیتی حدود 1716537 نفر در جنوب غربی ایران و در قلب زاگرس واقع گردیده است.

این استان با توجه به موقعیت خاص جغرافیایی و وجود آب و هوای سرد کوهستانی، معتدل و گرمسیری و وجود رودخانه های خروشان و چشمه سارهای بیشمار و آبشارهای متعدد و تاریخ 40 هزار ساله و ... به نام ایران کوچک، سرزمین آبشارها و سرزمین مفرغ ها و سرزمین دلاورمردان و دلاور زنان ظلم ستیز مشهور بوده است.

در طول چند دهه اخیر با توجه به نقشه سیاسی این استان بارها شاهد تجزیه این استان توسط برخی استان های همجوار بوده ایم و دهها روستا و مناطق طبیعی بخصوص در شهرستان پهناور الیگودرز بارها از سمت استان مرکزی ( خمین ) و اصفهان و خوزستان به این سه استان الحاق گردیده است.

 هرچند امروز مرزهای سیاسی آنچنان در بسیاری از نقاط دنیا اهمیت ندارد و این مرزهای فرهنگی، اجتماعی و طبیعی است که حائز اهمیت است ولی آنچه جای سوال دارد ، سرزمین لرستان که هم اکنون به عنوان استان محروم شناخته می شود دارای پتانسیل های حیاتی است که در استان های دیگر به بالفعل تبدیل می شود که از آن جمله می توان به روان آبها و رودخانه های لرستان همچون سیمره و کشکان، بختیاری و دز و ...  که از شریان های حیاتی کشور محسوب می شوند اشاره نمود.

یکی دیگر از این پتانسیل های ارزشمند، آبشار شوی یا تله زنگ است. آبشاری که از دهها سال پیش به عنوان آبشار شوی لرستان یا دورود معرف حضور همگان بوده و هست.  در بسیاری از مکتوبات و اسناد تاریخی و ... این منطقه را متعلق به لرستان دانسته اند.

این منطقه به علت وجود وضعیت زیستگاهی خاص و تاریخ چندهزار ساله و اهمیت جهانی، به عنوان گوشه ای مهم از تاریخ، فرهنگ و جغرافیای سیاسی و طبیعی لرستان به حساب می آید. مالکیت ارضی و منابع  طبیعی ارزشمند استان  مسئله ای نیست که به راحتی از کنار آن بگذریم، حتی اگر این منطقه کویر بی آب و علف و سوزان باشد می بایست نسبت به وضعیت آن احساس مسئولیت و تعصب نشان داد.

این آبشار زیبا به عنوان زیباترین و بزرگترین آبشار آب شیرین و کوهستانی کشوردر حال حاضر زیستگاه نوعی دوزیست منحصربه فرد می باشد که دنیا امروز آن را به نام سمندر لرستانی می شناسد.

حال چه شده است که در طول 2 سال اخیر این آبشار زیبا در حال ثبت شدن به نام خوزستان می باشد!؟ استان خوزستان همه برکت کشاورزی و آب آشامیدنی و ... خود را از وجود روان آبهای استان لرستان و چهارمحال و بختیاری دارد!

منطقه شوی هم از لحاظ فرهنگی و هم از لحاظ جغرافیایی جزء سرزمین لرستان می باشد و مردم این منطقه خود را لرستانی می دانند.  بسیاری از مردم این منطقه یا به شهرستان دورود مهاجرت نموده اند و یا از طریق حمل و نقل ریلی ( راه آهن ) به عنوان تنها راه دسترسی برای رفع مایحتاج خود به این شهر مراجعه می کنند.

نکته تعجب برانگیز این است که سازمان میراث فرهنگی لرستان اقدام به چاپ پوستر این آبشار می نماید که با اعتراض برخی از ادارات استان خوزستان مواجه می شود و جالب آنکه سازمان مربوطه به جای دفاع از مالکیت سرزمین آبا و اجدادیمان سکوت می نماید که خود نوعی بی تفاوتی نسبت به حق مالکیت سرزمین به شمار می آید. 

متأسفانه کار به جایی می رسد که مسئولین استان خوزستان با احداث جاده از سمت شهر دزفول تا بالادست آبشار تله زنگ، کار تجزیه این منطقه از استانمان را تمام شده می دانند و خود را آماده اجرای طرح های جدید در این منطقه کرده اند.

در بهار سال 1390 با یکی از کارشناسان میراث فرهنگی به این منطقه عزیمت کردیم و با دستگاه جی پی اس (GPS) نقاطی را از آن برداشت نموده که بعد از تطبیق با نقشه رسمی ( توپوگرافی ) مشخص گردید که این آبشار چندین کیلومتر در داخل مرز استان لرستان می باشد.

در پایان ضمن انتقاد به برخی از مسئولین و نمایندگان محترم استان در مجلس شورای اسلامی، ضمن هشدار نسبت به بی تفاوتی  به تجزیه آرام لرستان ، خواستار برخورد قانونی و معرفی قاطعانه این منطقه و ثبت جهانی آن به نام لرستان و توسعه اماکن رفاهی و احداث جاده با حفظ شرایط زیست محیطی می باشیم. به امید سربلندی ایران عزیز و لرستانی با صلابت.

حمیدرضا کاویانی چگنی

کارشناس برنامه ریزی اجتماعی

مدیر انجمن زیست محیطی برگ سبز لرستان